خبرگزاری فارس: یک کارشناس اقتصادی با اشاره به طرحهایی همچون سهام عدالت، هدفمند کردن یارانه و محوریت عدالت ، دولت احمدی نژاد را دولتی مردم محور دانست که برنامه اقتصادی آن بومی و بر پایه مدلهای اسلامی است.
سیروس تدبیری کارشناس اقتصادی در گفتوگو با فارس، افزود: برای دستیابی به توسعه هرچند که اقتصاد تنها عامل نیست و باید به سایر عوامل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هم توجه شود، تا توسعه پایدار و همه جانبه صورت پذیرد، اما اقتصاد از جمله عوامل مهم و تعیین کننده موفقیت دولتها در راستای میزان تحقق مطالبات اقتصادی مردم است. از نظر ارزشی هم اعتقاد بر این است که در جایی که فقر وارد شود، ایمان از در دیگری خارج میشود.
این کارشناس اقتصادی گفت: علم اقتصاد به دنبال تخصیص بهینه منابع و امکانات جامعه بین نیازهای نامحدود آن است و به ندرت کشور یا شخصی را میتوان یافت که به عدالت اقتصادی باور نداشته و با آن مخالفت کند. البته بعضی افراد در شعار و تعدادی هم در رفتار ادعا میکنند که قبول ندارند، اما ذات واژه عدالت از جمله عدالت اقتصادی همواره نزد دولتها و ملتها مقبول بوده است.
وی گفت: نکته قابل توجه و در خور اهمیت نوع دیدگاه و رویکرد غرب با ایران اسلامی است، در غرب موضوع انسان، الگوی توسعه حیوانی است، تا به مطلوب زندگی دست یابد و عقل هم این بعد انسان (حیوانیت) را توانمندتر میسازد.
تدبیری افزود: امروزه جوامع غربی ثروتمندترین کشورها هستند که از علم و صنعت و فن برخوردار و به بازارها تسلط لازم داشته و به هرکاری هم دست میزنند، اما به دلیل عدم درک درست از عدالت و اخلاق در اقتصاد و یا به عبارتی اقتصاد انسانی، بخشی از شهروندان آنان از نظر اقتصادی محروماند و با مشکلات دست و پنجه نرم میکنند و به خاطر بحرانهای اقتصادی طبقه متوسط هم تنزل پیدا کرده و در معرض آسیب جدی است. میتوان چنین نتیجه گرفت که علیرغم ورودیهای در خور توجه، از خروجیهای متناسبی برخوردار نیستند.
وی گفت: خشونت، اختلال در تعلیم و تربیت، جرم، خودکشی، انحرافات، تبهکاری سازمان یافته، خانوادههای متلاشی و کودکان بیسرپرست خروجی و از نتایج چنین نظام اقتصادی است، دلیل اصلی آن هم عدم پایبندی به اخلاقیات اقتصادی است. هرچند که در بسیاری موارد به بن رسیده و اخیرا متوجه نقش اخلاق در اقتصاد شده و به آن توجه پیدا کردهاند.
این مدرس دانشگاه گفت: در نگرش ایرانی اسلامی، هدف توسعه و مسیر آن انسان است و اقتصاد در خدمت اوست. ایران به عنوان تنها کشوری که قصد دارد، الگوی جامع از اقتصاد بر مبنای فرهنگ اسلامی ایرانی ارائه نماید. بحث اخلاق و عدالت اقتصادی از جایگاه ویژهای برخوردار است، زیرا موضوع انسات، توسعه حیوانی نیست، بلکه جهت دستیابی به کمال انسانی که اقتصاد آن هم بر مبنای اقتصاد انسانی است، قرار دارد که در آن علاوه بر ابعاد مالی که باید به نحو مناسب تامین شود، به اخلاق و معنویات و کمال انسان نیز پرداخته شده است.
تدبیری خاطرنشان کرد: در این نگرش هدف ایجاد رفاه اقتصادی کاذب نیست، اسلام برای زندگی انسان برنامه دارد و در این مسیر کشورهایی که از نظر انگیزه، تمایلات، اهداف، ظواهر و نوع نگاه به اخلاق و عدالت و توسعه به ما نزدیکترند با آنان تعامل تا در دستیابی به اهداف و آرمانها این مسیر را سریعتر طی نمائیم.
وی گفت: با نگاهی منصفانه بخوبی میتوان دریافت که از نقاط قوت نظام اقتصادی بر مبنای تفکر دولت ورود به حوزههای اقتصادی همانند سهام عدالت، خصوصیسازی، هدفمند کردن یارانهها، عدالت اقتصادی، رسیدگی به طبقات محروم، کوتاه کردن دست چپاولگران از بیتالمال، تحول نظام بانک،بیمه، مالیاتی و گمرک، مسکن است.
وی افزود: از طرفی بعد از دوران جنگ تحمیلی، اشرافیگری رشد یافته و یک طبقه خاص از اشرافیت و ثروتمند به سرعت شکل گرفت که نه تنها مغایر با آرمانهای امام راحل بوده، بلکه مقام معظم رهبری بارها و به دفعات نسبت به خطر پدیده اشرافیگری و ضربهای که به انقلاب میزنند، هشدار داده و همواره بر مبارزه بر فقر و فساد و تبعیض تاکید داشتند. در سال 84 و محکمتر از آن در سال 88 درصدد مقابله با این طبقه برآمده و به گفتمان عدالت و مهرورزی و از جنس مردم و برای مردم روی آوردند.
وی ادامه داد: بسیاری از صاحبنظران از نظر علمی و کارشناسی رویکرد مثبتی به دیدگاه اقتصادی دولت دارند و به ندرت شخصی را میتوان یافت که با اصل هدفمندسازی یارانهها مخالف باشد، به هرحال منابع و امکانات جامعه یکبار بین مردم توزیع شده و عدهای ثروتمند و تعدادی هم فقیر شدهاند.
این کارشناس گفت: اخذ مالیات بیشتر از ثروتمندان و پرداختن آن به طبقات محروم به صورت بلاعوض (باز توزیع مجدد درآمد و ثروت) در تحقق عدالت اقتصادی موثر واقع خواهد شد. حتی مخالفان دولت به حقانیت این مطلب اعتقاد دارند و مکررا در برنامه و شعارهای آنان ذکر شده بود، اما بنا به دلائل و مصلحتاندیشی جرأت ورود به این حوزه را نداشتند.
تدبیری خاطر نشان کرد: حال که دولت با فراز و نشیب بسیار هدفمند کردن یارانهها را به قانون تبدیل کرد و اهتمام جدی به اجرای آن جهت حل مشکلات اقتصادی کشور به صورت بنیادین دارد، عدهای که منافع خود را در خطر میبینند، با هدف ناموفق جلوه دادن دولت و ایجاد اختلال و ناامیدی در بین مردم و راهاندازی جنگ روانی به دنبال اهداف و مقاصد شخصی و گروهی هستند.
این کارشناس گفت: در بحث سهام عدالت از الگوی کشور خاصی پیروی نشد و مدل و تفکر اقتصادی ایرانی پایه و اساس شکلگیری آن بود و امروزه تعدادی از کشورها به دنبال آنند که از تجربه ایران در این باره استفاده کنند.
ایران اسلامی امروز به نقطهای رسیده که بسیاری از کشورهای در حال توسعه و به ویژه جهان اسلام منتظر به نتیجه رسیدن برنامه اقتصادی نظام هستند، تا از آن استفاده نمایند.
تدبیری افزود: با توجه به اینکه رشد قدرت اسلام در آغاز هزاره سوم، شروع شده، میتوان با بهرهگیری از معارف الهی اقتصاد اسلامی، ملتها حتی بسیاری از دولتهای مظلوم که تشنه اسلام هستند، را با این الگو آشنا کرد.
تدبیری افزود: باید از دیدگاه اقتصادی جوامع مختلف از جمله کشورهایی که به اشتراک اعتقادی و فرهنگی بیشتر با ایران دارند، الهام گرفته و از آن استفاده کرد، یا به عبارتی آن دیدگاهها برای حل مشکلات آن جامعه در آن مقطع زمانی کاربرد داشته و در شرایط بعدی آن کشور هم ممکن است کاربردی نداشته باشد.
این مدرس دانشگاه گفت: تاریخ ایران نشان میدهد یکی از آفت های رشد نیافتگی کشور، وجود سازمانها و دیدگاههای وارداتی است، به فرض درختی در یک منطقه خوب رشد کند و میوه دهد، آیا در منطقه دیگر این چنین خواهد بود. به طور یقین باید در خاک، کود، سم و نحوه نگهداری و آبیاری آن تجدیدنظر کرد یا کاملا با آن منطقه سنخیت داشته تا محصولی ببار آورد.
وی گفت: تئوری و دیدگاههای مدیریتی و اقتصادی صاحبنظران نیز این چنین است، از نظر نگارنده بومی سازی اقتصادی بسیار ضروری است، در این بومیسازی سه گروه (صاحب نظران حوزه، استادان اقتصادی و مدیران موفق و متعهد و متخصص) سازمانهای اقتصادی، دیدگاهها و مکاتب اقتصادی را مطالعه و با بهرهگیری از محتوا و داشتههای غنی ایران اسلامی، اقتصاد ایران را گام به گام و با سرعتی بیشتر بومیسازی کرده و به پیش ببرند.
تدبیری گفت: ایران از منابع غنی تفکر اسلامی برخوردار است، اما برخی مدیران قبل از مراجعه به این منابع، به دنبال منابع غربی برای حل مشکل هستند، نمونههای فراوان در حوزههای مدیریتی و اقتصادی میتوان یافت که بسیاری از نکات و واژههائی که غرب تجویز میشود، در منابع اسلامی از جمله نامههای مدیریتی حضرت علی(ع) به مالک اشتر میتوان دریافت کرد. منتهی غرب آن را دریافت و با واژههای جدید همانند مهندسی مجدد و تحول ارائه میکند و گاه مورد تشویق و تحسین هم قرار میگیرد.
وی گفت: ایده «ما میتوانیم» خود گویای این مطلب است، هرچند ممکن است اشکال و موانعی داشته باشد که آن هم ناشی از عوامل و جریانی است که با هدف یا از روی کم آگاهی اشکالتراشی میکنند.
تدبیری افزود: باید با چشم باز و به دور از توهم، واقعیات را دید و برای دنیای اسلام و جوامعی که به اسلام چشم دوختهاند، در عرصههای مختلف از جمله اقتصادی مدل موفقی ارائه نمود. دولت با نگاه کارشناسانه و یک سری اقدامات پیدرپی اقتصادی موفق به هدفمندسازی یارانه، برنامه پنجم و بودجه سالانه که در راستای سند چشمانداز است، را تدوین کرد که به عنوان یک اقدام بنیادین در خور توجه است. اقتصادانان و دلسوزان کشور بر این باورند که با وضعیت فعلی توزیع یارانه و اداره اقتصاد کشور، امکان دوام و اداره بهینه نظام مطلوب اقتصادی در آینده برای کشور وجود ندارد.
این کارشناس در پایان گفت: باید اهداف اجتماعی و نسل آتی را در نظر گرفت و فقط به دنبال تامین منافع فردی و حال نباشیم ،زیرا در این صورت، زندگی سخت خواهد شد.